Huis kopen? Laat je niet gek maken!

De woningwaarde in Nederland is inmiddels gestegen tot boven de € 400.000. Gemiddeld! Kopers bieden tegen elkaar op en gaan steeds vaker akkoord met het schrappen van ontbindende voorwaarden. En nog is de rek er niet uit.

Eind 2020 voorspelde ING dat de woningmarkt dit jaar zou afkoelen. Rabobank voorspelde een prijsstijging van 5,5%. Inmiddels hebben de economen van die bank de cijfers bijgesteld. Ze gaan er nu vanuit dat de huizenprijs in 2021 gemiddeld met bijna 11% stijgt! Een woning van vier ton wordt in een jaar tijd dus ruim € 40.000 meer waard.

Voor deze enorme prijsstijgingen zijn meerdere oorzaken aan te wijzen. De leennormen zijn versoepeld en jonge huizenkopers hoeven geen overdrachtsbelasting te betalen, waardoor er meer financiële ruimte is. Verder blijkt de Nederlandse economie voorlopig stevig en gaat de werkloosheid niet omhoog maar omlaag.

Psychologische aspecten

Maar de prijzen worden ook opgedreven door psychologische aspecten. Een huis kopen is namelijk niet alleen een kwestie van verstand, maar ook – of juist! – van gevoel. Het aantal huizen dat te koop staat, is extreem laag. De periode waarin een huis te koop staat, de doorlooptijd, is extreem kort. Daardoor hebben veel kopers last van FOMO, fear of missing out. Die angst om de boot te missen werkt agressief bieden in de hand, waardoor de prijzen stijgen.

Kuddedier

Wat ook meespeelt, is dat mensen ‘kuddedieren’ zijn. Uit talloze experimenten blijkt dat we er al snel van uitgaan dat de meerderheid gelijk heeft. Daardoor hebben we ook op de woningmarkt de neiging om elkaar na te apen. Zo kon je, toen de effecten van de financiële crisis merkbaar werden, je huis aan de straatstenen niet kwijt. In 2013 lag de prijs gemiddeld bijna 25% lager dan vijf jaar ervoor. Nu gebeurt precies het omgekeerde.

3 tips

Om je te helpen niet in deze emotionele val te trappen, hebben we drie tips voor je.

Tip 1.       Zet vooraf je wensen én je financiële mogelijkheden goed op een rij. Bepaal wat je harde voorwaarden zijn en wijk daar niet vanaf. Als dit betekent dat je een bepaald huis liever niet wilt of uit financieel oogpunt beter niet kunt kopen, doe dat dan ook niet. Ook niet als je onder druk wordt gezet door bijvoorbeeld de verkopende makelaar.

Tip 2.       Ga niet alleen voor huizen die voor jou een negen of tien scoren. Als je een huis koopt dat je aanvankelijk ‘maar’ een zeven had gegeven, ga je dat namelijk toch veel hoger waarderen als je er eenmaal woont. Dat is wetenschappelijk bewezen!

Tip 3.       Neem bij de bezichtiging een kritische vriend of vriendin mee. Die heeft totaal geen belang bij de koop of verkoop van het huis, maar wel bij jouw (toekomstige) geluk. Daardoor kijkt hij of zij anders en ziet pluspunten of gebreken aan het huis die jij misschien mist.

Risico’s

Ga je toch overbieden, besef dan dat daar financiële risico’s aan kleven. Want als je – zeg – € 40.000 meer biedt dan vraagprijs, dan zul je dat bedrag waarschijnlijk zelf moeten ophoesten. Immers, je kan niet meer lenen dan het huis waard is. Een taxateur stelt die waarde vast. Je hypotheek mag niet meer dan 100% van die taxatiewaarde zijn.

Daarnaast kan het gebeuren dat je in de toekomst je huis noodgedwongen moet verkopen. Krijg je dan nog wel het bedrag dat je ervoor hebt betaald? Zo nee, dan kan dat een flinke financiële strop betekenen. Diverse huiseigenaren hebben dat een jaar of tien geleden aan den lijve ondervonden.